سخن پیامبر(ص) درباره عاقبت دنیاطلبی

 هرکه به دنیا راغب باشد و رغبتش را در آن به درازا بکشانَد، خداوند، دل او را به اندازه رغبتش به دنیا، کور مى‏‌گرداند.

پیامبر خدا حضرت محمد صلى‏ الله‏ علیه‏ و‏ آله:

هرکه به دنیا راغب باشد و رغبتش را در آن به درازا بکشانَد، خداوند، دل او را به اندازه رغبتش به دنیا، کور مى‏‌گرداند.
و هر که به دنیا بى ‏رغبت باشد و آرزویش را در آن کوتاه سازد، خداوند، به اودانشى عطا مى‏‌کند، بى‏ آن که از کسى بیاموزد و راهنمایى‏ اش کند بى‏ آن که از کسى راهنمایى گیرد.

متن حدیث:

 رسول اللّه‏ صلى ‏الله‏ علیه‏ و‏آله : مَن رَغِبَ فِی الدُّنیا وأطالَ فیها رَغبَتَهُ أعمَى اللّه‏ُ قَلبَهُ عَلى قَدرِ رَغبَتِهِ فیها ، ومَن زَهِدَ فِی الدُّنیا و قَصَّرَ فیها أمَلَهُ أعطاهُ اللّه‏ُ عِلما مِن غَیرِ تَعَلُّمٍ وهُدىً بغَیرِ هِدایَةٍ.

«تاریخ أصفهان ج1 ص 162 ح 144- کنزالعمّال ج 3 ص209ح6194»

Mashregh

Pleiades Supercomputer Simulations Help Explain NASA’s IRIS Solar Observatory Findings

Researchers around the world are studying the sun to better understand its formation, evolution, and impact on Earth. To help explain longstanding mysteries of the sun’s plasma, a gas-like state of matter in which electrons and ions have separated, scientists turned to one of the world’s fastest supercomputers, Pleiades, located at the NASA Advanced Supercomputing (NAS) facility, at Ames Research Center in California’s Silicon Valley. This video snapshot shows a simulated view from NASA’s Interface Region Imaging Spectrograph (IRIS) spacecraft flying above the solar surface at a height of over 6,000 miles, with a filter showing only light emitted by plasma at a temperature of about 35,000 degrees Fahrenheit. The sun's plasma, a super-hot mix of charged particles, move and create magnetic fields, which are churned up by the enormous heat produced by nuclear fusion at the center of the sun. The synthetic image is derived from numerical simulations that reveal how the sun’s magnetic field structures its atmosphere on fine scales.

Using images from IRIS, astrophysicists are producing simulations that may help explain how the outer solar atmosphere is shaped and heated. By combining numerical modeling with direct observation, the researchers are learning how magnetic fields generated in the sun’s interior affect its lower atmosphere, or chromosphere, which is the source of the ultraviolet radiation that reaches Earth. 

For more information about the modeling and simulation work done on Pleiades and to view the simulation video, visit:http://www.nas.nasa.gov/publications/articles/feature_IRIS_Carlsson.html

Author: Michelle Moyer 
NASA Advanced Supercomputing Facility
Ames Research Center

Image Credit: Mats Carlsson, University of Oslo
 

Media Contact: Kimberly Williams
Ames Research Center

Last Updated: Jan. 30, 2016

Editor: Kimberly Williams

ثبت پدیده‌ای نادر توسط یک عکاس آماتور

عطارد، زهره، مریخ، مشتری و زحل همان زمان در آسمان دیده می‌شوند. این پدیده هر یازده سال یکبار اتفاق می‌افتد.

چرا نامه اعمال به امام زمان(عج) عرضه می‌شود

امام مهدی(عج) در نامه‌ای به شیخ مفید می‌نویسد: ما در مراعات و خبرگیری از حال شما کوتاهی نمی‌کنیم و یاد شما را فراموش نمی‌کنیم. این اغراق نیست، امام با تمام وجود ما را دوست دارد و به ما عشق می‌ورزد.

حجت الاسلام محمدرضا فوادیان استاد حوزه و دانشگاه و کارشناس مهدویت به مناسبت نهم ربیع الاول آغاز سالروز امامت حضرت حجت(عج) درباره اینکه امام زمان(عج) به چیز میزان به دوستداران خود توجه دارد، این گونه می نویسد:

رُمیله می‌گوید: در زمان حکومت امیرالمؤمنین(ع) روزی به تب شدیدی دچار شدم و در روز جمعه احساس سبکی کردم با خود گفتم: بهتر است که آبی به‌ صورت بزنم و پشت سر حضرت(ع) نماز بخوانم به مسجد آمدم. هنگامی که آن حضرت بالای منبر رفتند. تب من برگشت. وقتی سخنان امام تمام شد و به سرای حکومتی برگشت، من هم به آنجا رفتم و وارد ساختمان شدم. حضرت فرمودند: ای رمیله می‌دیدم که به خود می‌پیچیدی. گفتم: آری، آن‌ گاه داستان خود را بازگو کردم.

فرمودند: رمیله! هیچ مؤمنی مریض نمی‌شود مگر اینکه ما از شدت علاقه به او مریض می‌شویم و هیچ مؤمنی غمگین نمی‌شود مگر اینکه ما به خاطر او محزون می‌شویم و دعا نمی‌کند، مگر اینکه آمین می‌گوییم و ساکت نمی‌شود، مگر اینکه برایش دعا می‌کنیم.

گفتم: یا امیرالمؤمنین! فدایت شوم، این حالت مربوط به کسانی است که در کنار شمایند یا درباره همه مؤمنان صدق می‌کند؟امام فرمودند: رمیله هر مؤمنی که در شرق یا غرب یا در جاهای دیگر باشد از ما غایب نیست.

براساس روایات، سیره و شخصیت امام مهدی(عج) مانند پیامبر(ص) است، در سراسر زندگی حضرت از آموزه‌های مهرورزانه برای جهانیان دیده می‌شود

اساس دین اسلام محبت است. حضرت محمد(ص) مهربان‌ترین آفریده خداست. پیامبر(ص) می‌فرماید: محبت، پایه و اساس من است. حتی دشمنانش طعم محبت او را چشیده‌اند. وقتی یک یهودی که هر روز به او جسارت می‌کرد، مریض شده، به عیادت او رفت. در فتح مکه پیامبر(ص) خانه ابوسفیان را مانند کعبه، مکان امن اعلام کرد و فرمود: هر کس به خانه خدا یا خانه ابوسفیان پناه برد، در امان است. مکه را بدون ریختن یک قطره خون فتح کرد و فرمود: امروز روز رحمت و محبت است، به دنبال زندگی‌تان بروید که همه شما آزادشدگانید.

پیامبر آن‌ قدر مهربان است که خداوند در وصفش می‌فرماید: «این پیامبر به سبب لطف و رحمت الهی، بر مردم نرم‌دل شدی، اگر تندخو و سخت‌دل بودی از اطرافت پراکنده می‌شوند».

براساس روایات، سیره و شخصیت امام مهدی(عج) مانند پیامبر(ص) است، در سراسر زندگی حضرت از آموزه‌های مهرورزانه برای جهانیان دیده می‌شود. امام محمد باقر(ع) می‌فرماید: او همانند سیره پیامبر رفتار می‌کند.

خداوند متعال در وصف پیامبرش می‌فرماید: «خدای متعال از میان شما، فردی را به رسالت فرستاد که فقر و پریشانی و جهل و فلاکت شما بر او گران است و برای نجات و آسایش شما حرص می‌ورزد و خودخوری می‌کند و نسبت به مؤمنان بسی دل‌رحم و مهربان است».

در تاریخ جنگ احد آمده وقتی مشرکین، سر و دندان پیامبر را شکستند، به جای آنکه آنها را نفرین کند، در حق آنها این‌ چنین دعا فرمود: خداوندا! قوم مرا هدایت فرما که آنها نمی‌دانند و در مراسم حج وقتی پیامبر کنار کوه صفا به مردم گفت: «قولوا لا اله الا الله تفلحوا»؛ «لا اله الا الله بگویید تا رستگار شوید» او را سنگ‌باران کردند. فرشتگان نزد او آمده و گفتند: اگر فرمان بدهی کوه‌ها را بر سر آنها خراب می‌کنیم، اما پیامبر فرمود: «من پیامبر رحمت هستم. پروردگار امت مرا هدایت کن، زیرا آنها نمی‌دانند».

پیامبر(ص) در وصف امام مهدی(عج) می‌فرماید: او مردی از تبار من و همنام من است. او در خلقت و سیرت شبیه‌ترین مردمان به من است. در روایت‌های فراوانی امام مهدی(عج) در صورت و سیرت شبیه پیامبر(ص) معرفی شده است. پیامبری که رأفت و رحمتش به‌عنوان الگو و اسوه برای جهانیان است.

عبدالله‌ بن ابان روغن فروشی داشت. روزی به امام رضا(ع) گفت: آقا جان! برای من و خانواده‌ام دعا کنید. حضرت در پاسخ گفت: مگر دعا نمی‌کنم؟ به خدا قسم کارهای شما هر روز و هر شب بر من عرضه می‌شود.

عبدالله تعجب می‌کند، حضرت در ادامه می‌فرماید: آیا کتاب خدا را نمی‌خوانی که می‌فرماید: «بگو عمل کنید که خداوند و پیامبرش(ص) مؤمنان (ائمه(ع)) عمل شما را خواهند دید».

امام از هر بلایی که قرار است نازل شود آگاه است، لذا از خداوند می‌خواهد تا آن بلا بر ما نازل نشود

حتی شگفت‌زده خواهید شد، اگر بدانید امام زمان(عج) نه تنها روزی یک بار بلکه همیشه دعاگوی ماست. امام صادق(ع) می‌فرمایند: «همانا من در هر شبانه روز هزار مرتبه برای پیروان گناهکارم دعا می‌کنم».

آیا می‌دانید چقدر از بلاها به‌وسیله امام زمان(عج) و به دعای ایشان از ما دفع شده است. از آنجا که همه امور به محضر ایشان عرضه می‌شود. امام از هر بلایی که قرار است نازل شود آگاه است، لذا از خداوند می‌خواهد تا آن بلا بر ما نازل نشود.

او عاشقانه برای همه ما دعا می‌کند. قطعاً هر کسی خوب باشد، سهم بیشتری از محبت او دارد، اما این به آن معنا نیست که او عاشق همه ما نباشد و هوای ما را نداشته باشد. او برای ما و همه کسانی که ما دوستشان داریم، دعا می‌کند و سرنوشت خوب می‌طلبد.

با خواندن سوره قدر درمی‌یابیم که فرشتگان و روح‌القدس در شب قدر بر امام زمان(عج) نازل می‌شوند و سرنوشت یک ساله ما را به امضای ایشان می‌رسانند و کسی که قدرت تغییر سرنوشت را دارد، امام مهدی(عج) است.

امام محمد باقر(ع) می‌فرماید: به درستی که خداوند ما اهل‌بیت(ع) را بر آنچه بخواهیم توانا قرار داده است، در شب‌های قدر محبت امام مهدی(عج) چنان فراگیر است که بسیاری از آن بهره‌مند می‌شوند و ما چقدر به این محبت بیکران نیازمندیم.

خیلی از خوبی ها که نصیب ما شده است به سبب سرنوشتی پر از خیر و خوبی است که او برایمان امضا فرموده است. امام محمد باقر(ع) می‌فرمودند: فرشتگان الهی و روح‌القدس در شب قدر هر آنچه را که در طول سال قرار است رخ دهد، با امام در میان می‌گذارند. یکی پرسید: مگر امام از آن احکام و امور بی‌خبر است؟

حضرت فرمودند: خیر، با خبر است، ولی در شب‌های قدر از سوی خدا به پیغمبر(ص) و جانشینان ایشان نسبت به آنچه می‌دانند، دستور می‌آید که آنچه را می‌دانند اجرا کنند.

چرا فرشتگان نامه اعمال ما را هر هفته، هر ماه و هر سال بر حضرت عرضه می‌کنند؟ این کار چه سودی دارد؟ امام مهدی(عج) بی‌شک از همه اعمال و رفتار ما در گذشته، حال و آینده خبر دارد. کسی که از همه چیز آگاه است، چرا باید نامه اعمال ما را ببیند؟

آیا مسأله تشریفات است یا فایده‌ای دارد؟ پیامبر(ص) می‌فرماید: همانا اعمال شما در هر دوشنبه و پنجشنبه بر من عرضه می‌شود، پس من در برابر کارهای خوب شما خدا را شکر می‌کنم و برای اعمال بدتان از خداوند بخشش شما را می‌خواهم.

امام مهدی(عج) در نامه‌ای به شیخ مفید می‌نویسد: ما در مراعات و خبرگیری از حال شما کوتاهی نمی‌کنیم و یاد شما را فراموش نمی‌کنیم

امام رضا(ع) هم می‌فرماید: به درستی که ما امامان در هر صبح و شام بر اعمال شیعیانمان که بر ما عرضه می‌شود، می‌نگریم. پس بر کوتاهی‌های ایشان، طلب عفو و بخشش می‌کنم و بر اعمال نیک ایشان شکر خداوند را به جا می‌آوریم.

امام مهدی(عج) در نامه‌ای به شیخ مفید می‌نویسد: ما در مراعات و خبرگیری از حال شما کوتاهی نمی‌کنیم و یاد شما را فراموش نمی‌کنیم. این اغراق نیست، امام با تمام وجود ما را دوست دارد و به ما عشق می‌ورزد. بی‌سبب نیست که از خداوند متعال می‌خواهیم: «وَامْنُنْ عَلَیْنا بِرِضاهُ،وَهَبْ لَنا رَأَفَتَهُوَرَحْمَتَهُوَدُعاءَهُ»؛ خدایا! بر ما به خشنودی آن حضرت منت گذار و رأفت و مهربانی و دعای خیر و برکت وجود مقدسش را به ما عطا فرما تا بدین وسیله، ما به رحمت گسترده و سعادت نزد تو دست یابیم.

حتماً شنیده‌اید که محبت، محبت می‌آورد. وقتی ما امام زمان(عج) را دوست داریم، پیداست که ایشان هم ما را دوست دارند. به قول معروف:

چه خوش بی‌مهربانی هر دو سر بی/که یک سر مهربانی درد سر بی

کسی به امام صادق(ع) گفت: «به خدا قسم شما رو دوست دارم» حضرت به زمین خیره شد و پس از لحظه‌ای سر برآورد و فرمود: راست گفتی، از قلب خود بپرس که دل من نسبت به محبت تو چگونه است؟ زیر همانا دل من از آنچه در قلب توست خبر می‌دهد. از این روایت درمی‌یابیم که محبت شما به امام یعنی عشق امام به شما.

عشق یکسان می‌نوازد عاشق و معشوق را/این عمل از شمع و از پروانه محسوس است

پس بهتر است دوباره سری به قلبتان بزنید، اگر عشق به او جاری است بدانید به خاطر این است که قلب امام زمان(عج) هم سرشار از محبت به شماست. بسیاری از عنایت‌های حضرت مهدی(عج) نیز به سبب محبت و عشق است او به انسان‌ها عشق می‌ورزد.

اگر گناه کنیم، امام مهدی(عج) هم غمگین است، اما باز هم مشتاق توبه و بازگشت ماست

او فقط امام ایران و اینجا و آنجا نیست. امام جغرافیاست. امام شرق و غرب عالم است. امام زمین و آسمان است. محبت او به هستی برای کسب منفعت یا فرو نشاندن میلی نیست. وجود او پر از محبت الهی است. عادت او احساس و نیکی به خلایق است. همه بارها از چشمه محبت او سیراب شده‌اند، زیر چتر محبت او ایستاده‌اند.

عهد کردم که بدهکار نباشم به کسی/وای از دست محبت که بدهکار توأم

انسان گناهکار هم دوست دارد، که دیگران او را دوست بدارند و از خود نرانند، اما این‌گونه نیست گناهکار با گناهش از چشم خیلی‌ها می‌افتد. بنابراین، اگر گناه کنیم، امام مهدی(عج) هم غمگین است، اما باز هم مشتاق توبه و بازگشت ماست. ایشان در پیامی شیوا به شیعیان خود می‌فرماید: «اگر نبود محبت و علاقه ما نسبت به صلاح شما و رحم و دل‌سوزی ما نسبت به خود شما، هر آینه از خطاب با شما صرف‌نظر می‌کردیم و کاری به کارتان نداشتیم».

هر گاه راه به جایی نداشتید بدانید امام(عج) شما را می‌پذیرد. اگر روزی دنیا به این بزرگی برای شما کوچک شد، بدانید جایی برای پر کشیدن و پرواز به سوی آن وجود دارد. پیامبر(ص) می‌فرماید: امت من به امام(عج) پناه می‌برد، آن گونه که زنبور عسل به ملکه خود پناه می‌برد و امت من به او پناه می‌برد، همان‌گونه که پرندگان به آشیانه خود.

روی صندوق‌های صدقات خوانده‌اید این حدیث نوشته شده: صدقه بلا را دفع می‌کند، تا حالا فکر کرده‌اید امام مهدی(عج) چند بلا را از ما دفع کرده است، چند بار از خداوند برای ما، زنده ماندن، عمر طولانی طلب کرده است، راستی سهم ما از دعاهای نیمه‌شب امام مهدی(عج) چقدر بوده است؟ سیدبن طاووس می‌گوید: سحرگاهی در شهر سامرا شنیده‌ام که امام مهدی(عج) این‌گونه دعا می‌فرمود: «خدایا! شیعیان را تا روزگار عزت، ملک، حکومت و دولت ما زنده و باقی بدار».

یقین کنید امام مهدی(عج) با دعاهای خویش همواره در حفظ شیعیان می‌کوشد. «نصر» که از خادمان خانه امام حسن عسگری(ع) است می‌گوید: زمان کودکی‌ امام مهدی(عج)، حضرت به من فرمود: آیا مرا می‌شناسی؟ گفتم: آری، شما آقای من و فرزند مولای من هستی. حضرت فرمود: از این نپرسیدم. گفتم: نمی‌دانم شما بفرمایید: حضرت فرمود: «من خاتم اوصیاء هستم و بلا تنها به‌ وسیله من از خانواده و شیعیانم دفع می‌شود».

هر شخصی بارها فاصله خود را با فقر، تصادف،‌ رسوایی، بی‌آبرویی کم کرده است، اما چه کسی او را نجات داده است؟ اگر محبت‌های ایشان نبود، زندگی ما تاکنون دوام نداشت. ما نبودیم، به هزار راه نرفته، رفته بودیم و کینه‌ها وجودمان را فرا گرفته بود. بهتر است بگوییم اگر محبت‌های او نبود، آغاز و نهایت ما مشخص نبود.

تولد و مرگ ما به امام مهدی(عج) گره خورده است. اگر متولد شدیم او ما را خواسته است و اگر بمیریم او ما را تنها نمی‌گذارد. امروزه ما مانند برگی هستیم که درختش امام زمان(عج) است. امام محمد باقر(ع) درباره درخت طوبی می‌فرماید: آن درخت، حضرت رسول(ص) است. تنها آن، حضرت علی(ع) و شاخه‌اش حضرت فاطمه(س) و شیعه برگ‌های آن درخت هستند. هرگاه یکی از شیعیان ما از دنیا برود، برگی از آن درخت می‌افتد و هر گاه نوزادی برای شیعه به دنیا آید به جای آن برگ، برگی می‌روید.

تولد و زندگی به خاطر وجود حضرت مهدی(عج) است. در حقیقت سرچشمه حیات در این زمان وجود نازنین و گرامی ایشان است. امام صادق(ع) می‌فرماید: ما اهل‌بیت(ع) علت به‌ وجود آمدن همه مخلوقات هستیم و در روایت دیگری می‌فرماید: خداوند اهل‌بیت(ع) را سبب زندگی خلایق قرار داده است. رشد و بزرگ شدن هم با عنایت امام زمان(عج) بوده است. در امور زندگی هم همه خوبی‌ها از سوی امام زمان(عج) به ما می‌رسد، او واسطه فیض است. امام کاظم(ع) می‌فرماید: «هیچ ملکی نیست که خداوند او را برای اجرای فرمانی به زمین ارسال کند، مگر اینکه ابتدا نزد امام برود و آن امر را به ایشان عرضه می‌دارد.

آقای جوادی آملی می‌گوید: اگر کسی واقعاً مهدوی باشد، همین که دارد می‌میرد، نخستین کسی که به بالین او می‌آید، وجود مبارک حضرت است

تمامی نعمت‌ها، رزق و روزی‌ها، منفعت‌ها، برکت‌ها و رحمت‌ها به خاطر امام زمان(عج) و از سوی ایشان به ما می‌رسد. امام محمد باقر(ع) می‌فرماید: خداوند، به خاطر اهل‌بیت(ع) به بندگانش روزی می‌دهد و به خاطر ایشان سرزمین‌ها را آباد می‌کند و به خاطر ایشان برکات را از زمین خارج می‌کند، در حدیث دیگری امام صادق(ع) می‌فرماید: خداوند به سبب ما درختان را میوه‌دار و میوه‌ها را رسیده و قابل استفاده می‌کند و به خاطر ما باران را نازل و زمین‌ها را سبز می‌گرداند.

محبت‌های امام زمان(عج) به هنگام مرگ هم شامل ما می‌شود. آقای جوادی آملی می‌گوید: اگر کسی واقعاً مهدوی باشد، همین که دارد می‌میرد، نخستین کسی که به بالین او می‌آید، وجود مبارک حضرت است. مرحوم کلینی نقل می‌کند: چهار بزرگوار به بالین محتضر مؤمن می‌آیند و هیچ لذتی برای مؤمن به اندازه لذت مردن نیست.

اگر شما مؤمن و مهدوی باشید، زندگی و مرگتان غرق در محبت امام زمان(عج) است. ولی ما چه کرده‌ایم؟ تا حالا چقدر از محبت‌های امام زمان(عج) سخن گفته‌ایم، چه قدر در این باره پیامک زده‌ایم؟ چند تابلو از جلوه‌های مهر و محبت نقش دیوار فکر، جان و خانه‌مان شده است، چقدر!!!

از این همه محبت چند پیمانه برداشته‌ایم؟ چه قدر خودمان را به آن سپرده‌ایم؟ متأسفانه برخی مسلمانان و شیعیان چنین می‌پندارند که امام مهدی(عج) خشن و خون‌ریز است و او با شمشیر و قتل می‌شناسند.

باید گفت از سوی برخی دروغ‌پردازان و سازندگان احادیث دروغین، دروغ‌های ناروایی بر امام مهربانی‌ها بسته‌اند و کار را به جایی رسانده‌اند که برخی شیعیان باور کرده‌اند که امام(عج) با قتل و کشتار حکومت می‌کند و انسان‌های گنهکار را از دم تیغ می‌گذراند و شمشیر امام گردن انسان‌ها را می‌زند. حتی برخی با هم شوخی می‌کنند و گردن همدیگر را می‌بوسند و می‌گویند: جای شمشیر امام زمان(عج) را می‌بوسیم!

حضرت مهدی(عج) در عصر ظهور با مردم مهربان است و با کارگزاران حکومتش سخت برخورد می‌کند. او با دشمنان انسانیت (صهیونیسم) سخت و خشن برخورد می‌کند. (اشداء علی الکفار رحماء بینهم»

جالب اینجاست که برخی شیعیان می‌پندارند که امام مهدی(عج) ظهور کند، این دنیا تمام می‌شود. پس نمی‌خواهند امام زمان(عج) ظهور کند. در حالی که نمی‌دانند از ظهور تا قیامت فاصله زیادی است و پس از ظهور، رجعت رخ نمی‌دهد. آن زمان زندگی رنگی تازه می‌گیرد، رنگی که آن را از زندگی‌های امروزی جدا می‌کند. عصر ظهور عصر زندگی است، عصر خوبی‌ها، ظهور رأفت‌ها، جوشش شفقت‌ها و رسیدن به عطوفت‌هاست.

«اجل معلّق» و «اجل مسمّی» چه معنایی دارند؟

 زمان فرا رسیدن مرگ را اجل می‌گویند که در آیات قرآن بر دو قسم معلق و مسمی تقسیم شده است، اما اینها چه تفاوتی با هم دارند؟

اَجَل انسان در آیات قرآنی به دو بخش «اجل مسمّی» و «اجل معلّق» تقسیم شده است. هر موجود زنده‌ای به حسب طبیعت و استعداد جسمى خود، تا مدّت معیّنى می‌تواند زنده بماند که اگر مانعی در ادامه حیات وی رخ ندهد، او تا پایان عمر طبیعی خود زنده می‌ماند و حیات وی به گونه طبیعى پایان می‌یابد، این‌گونه مرگ را «اجل مسمَّى» (اجل غیرقابل تغییر و تبدیل) گویند.

اما اجل معلق تغییرپذیر است و به استناد علل ناقصه و مقتضیات، به وقوع می‌پیوندد. و بر اثر اعمال نادرست انسان ممکن است بسیار جلو بیفتد که عذاب‌های الهی یکی از آنها است و بر عکس بر اثر تقوا و نیکو کاری و تدبیر ممکن است بسیار عقب بیفتد.

تمام آیاتی که بر تأخیر ناپذیری مرگ در هنگام سرآمدن عمر دلالت دارند، بر اجل مسمی منطبق هستند؛ زیرا تنها آن اجل است که به هیچ وجه تأخیرپذیر نیست.

مرگ، جدایی روح از جسد،[1] و نیز زوال و برچیده شدن تعلق نفس به بدن است.[2]

هر انسانی، مرگ را خواهد چشید. این پایان سیر طبیعی هر موجود مادی در دنیا است. اصل مرگِ انسان در لوح محفوظ است و از قضای حتمی الهی است و به حکم «کُلُّ نَفسٍ ذائِقَةُ المَوتِ»[3] هیچ‌کس از آن مستثنا نیست. اما عُمر خاص هر شخص و هنگام مرگ او، در لوح محو و اثبات است و تغییر پذیر است.[4] مرگ آدمی به دو سبب اصلی اتفاق می‌افتد، مرگ‌هایی که به سبب پایان یافتن توانایی و ظرفیت جسمی بدن فرا می‌رسد و از آن به مرگ طبیعی یاد می‌شود، و مرگ‌هایی که به سبب اتفاقات و رفتارهای آدمی رخ می‌دهد و از آن به مرگ اخترامی و زودرس و ناگهانی تعبیر می‌شود.

زمان فرارسیدن مرگ را اجل می‌گویند؛ علّامه حلّی می‌گوید: «اجل، آن وقت معیّنی است که حادثه را با آن می‌سنجند».[5]

اجل، در لغت دو معنا دارد: یکی مدت و زمان معیّن و دیگری سرآمد و سررسید مدت. به نظر علامه طباطبایی(ره)، معنای اصلی اجل تمام شدن مدت است و به طور مجازی در سررسید مدت نیز استعمال می‌شود.[6] مراد خداوند در آیه «فَإِذا جاءَ أَجَلُهُمْ» همین معنای دوم اجل است؛ یعنی زمان فرارسیدن مرگ انسان.

اقسام اجل

اجل انسان در فرهنگ قرآنی به دو بخش «اجل مسمّی» و «اجل معلّق» تقسیم شده است. اجل مسمی تا اندازه‌ای شباهت به همان مرگ طبیعی دارد هرچند که تفاوت‌هایی نیز میان آن دو وجود دارد. اجل معلق نیز شباهت‌هایی با مرگ ناگهانی دارد. البته بهتر است که از اجل معلق به «مرگ زود هنگام» یاد شود.

از اجل مسمّی به «اجل حتمی»، «اجل محتوم»،«اجل مکتوب» و «اجل معیّن» نیز تعبیر می‌شود و از اجل معلق به «اجل مشروط و موقوف» و «اجل مقضی» نیز یاد می‌شود.

طبق نقل شیخ طوسی، درباره اجل انسان دو دیدگاه مطرح شده است:

نخست این‌که هر انسانی، اجل مشخّص دارد که با آن می‌میرد.

دوم این‌که انسان دو اجل دارد: یکی تخلّف‌ناپذیر و حتمی، و دیگری تقدیری. ایشان البته پس از نقل این دو نظر، اوّلی را ترجیح می‌دهد؛ به دلیل آن‌که اجل، زمان حدوث مرگ و قتل است و با تقدیر، چیزی را اجل نمی‌گویند.[7]

البته دلیل این ترجیح، تمام نیست؛ زیرا این دو قسم، طبق مفاد آیه «هُوَ الَّذی خَلَقَکُمْ مِنْ طینٍ ثُمَّ قَضی‏ أَجَلاً وَ أَجَلٌ مُسَمًّی عِنْدَه...»،[8] استفاده می‌شود.[9]  در این آیه شریفه هم کلمه اجل ذکر شده است و هم اجل مسمّی. بی‌گمان نمی‌توان هر دو را به یک معنا حمل کرد و دومی را تکرار اولی دانست؛ بلکه باید بین اجل به نحو مطلق و اجل مسمّی فرق گذاشت. همان‌گونه که دقت در روایات نیز بیانگر همین نکته است که برای انسان دو نوع اجل وجود دارد.[10] در حدیثی؛ امام صادق(ع) در تفسیر آیه فوق فرمود: «آنها دو اجل‌اند؛ اجل مشروط که خدا در آن هر چه بخواهد می‌کند و اجل محتوم».[11]

حُمران بن اعین‌ از امام باقر(ع) در مورد آیه فوق سؤال کرد، و آن‌حضرت فرمود: «آن دو اجل است: اجل محتوم و اجل موقوف».[12]

مفسّران در تفسیر این دو اجل، دلایل مختلفی بیان کردند. در این میان؛ آنچه مورد پذیرش است، همان تفسیری است که غالب مفسران بیان داشتند. و آن این‌که: هر موجود زنده‌ای به حسب طبیعت و استعداد جسمى خود، تا مدّت معیّنى می‌تواند زنده بماند که اگر مانعی در ادامه حیات وی رخ ندهد او تا پایان عمر طبیعی خود زنده می‌ماند و حیات وی به گونه طبیعى پایان می‌یابد، این‌گونه مرگ را «اجل مسمَّى» گویند. در روایات، «اجل مسمی» به اجل غیرقابل تغییر و تبدیل، تفسیر شده است.[13] و از جمله احکام و قضای حتمی پروردگار است که در اُمّ الکتاب و لوح محفوظ، ثبت و غیر قابل تغییر است.

اما اجل معلق تغییرپذیر است و به استناد علل ناقصه و مقتضیات، به وقوع می‌پیوندد. و بر اثر اعمال نادرست انسان ممکن است بسیار جلو بیفتد که عذاب‌های الهی یکی از آنها است و بر عکس بر اثر تقوا و نیکو کاری و تدبیر ممکن است بسیار عقب بیفتد.[14]

اجل معلق در کتاب محو و اثبات است؛ چنان‌که در قرآن می خوانیم: «‌هر اجلی، نوشته‌ای دارد. خداوند هر چه را بخواهد، محو و هر چه را بخواهد، اثبات می‌کند».[15]

در روایتی آمده است: «اجل غیر مسمی و موقوف قابل تقدّم و تأخّر است، اما اجل مسمی قابل تغییر نیست».[16]

در محدوده لوح محفوظ [امّ الکتاب] همه چیز محفوظ از تغیّر و زوال، و حتمی الوقوع است، و دعا، صدقه و... اثری در قضای حتمی الهی ندارد. در آیه مذکور، اجل مسمّی، به «عنده» تقیید یافت پس اَجَل مُسمّی نزد خدا است و هر چه نزد خدا است ثابت می‌باشد.[17] کلمه «عِندَه» به معنای معلوم نزد خدا نیست؛ زیرا اجل غیرحتمی هم معلوم نزد او است. مضمون این دو آیه کنار هم قیاس شکل اول را می‌سازند: اجل مسمّی عند الله است (صغرا)؛ و هر آنچه عند الله است، باقی است (کبرا)، پس اجل مسمّی پایدار و تغییرناپذیر است (نتیجه).

اما امور در لوح محو و اثبات که محدوده قدر الهی است تغییر پذیر هستند. فقط خدا می‌داند که این شخص با حُسن اختیارش دعا می‌کند، یا صله رحم انجام می‌دهد و عمرش طولانی می‌شود و دیگری با سوء اختیارش به سبب عاق والدین یا قطع رحم، از مواهبی بی‌بهره می‌ماند.[18]

از آن‌جایی که اجل معلق ارتباط تنگاتنگی با رفتار و اعمال آدمی می‌یابد، از آن به عنوان اجل زودهنگام نیز یاد می‌شود؛ زیرا شخصی که گرفتار اجل معلق می‌شود، می‌بایست به‌طور طبیعی و براساس اجل مسمّای الهی، عمر بیشتری می‌داشت، ولی به سبب اعمال و رفتارهایی، آن زمان از میان می‌رود، عمرش کوتاه شده و گرفتار مرگ معلق می‌شود. انسان با اعمال خویش شرایط زیستی خود در دنیا را دگرگون کرده و کم و زیاد می‌کند.

 این‌گونه است که با کارهای نیک، اجل معلق را به تأخیر می‌افکند تا شرایط بهتری برای کمال خود فراهم آورد؛ یا آن‌که با کارهای بد و گناهان خویش، مرگ را پیش می‌اندازد و فرصت ادامه حیات را از خود می‌گیرد. چنان‌که آیه: «[تا] برخى از گناهانتان را بر شما ببخشاید و [اجل‏] شما را تا وقتى معیّن به تأخیر اندازد. اگر بدانید، چون وقت مقرّر خدا برسد، تأخیر بر نخواهد داشت‏»؛[19] اشاره دارد به این‌که گناه، مرگ را پیش می‌اندازد و توبه و مغفرت الهی، مرگ را تا اجل مسمّی به تأخیر می‌اندازد؛ لذا در بعضی روایات، عُمر مردم بیشتر منتسب به اعمال خوب و بد آنها شده است.[20]

انطباق آیات دالّ بر تأخیر ناپذیری مرگ بر اجل مسمّی

با توجه به تفسیری که از اجل معلق و اجل مسمّی شد؛ همه آن آیاتی که بر تأخیر ناپذیری مرگ در هنگام سرآمدن عمر دلالت دارند، بر اجل مسمی منطبق هستند؛ زیرا اجل مسمی است که تأخیر و تغییر پذیر نیست.

«و هر کس اجلش فرا رسد، هرگز خدا [آن‌را] به تأخیر نمی‌افکند، و خدا به آنچه می‌کنید آگاه است».[21]

«بگو: براى خود زیان و سودى در اختیار ندارم، مگر آنچه را که خدا بخواهد. هر امّتى را زمانى [محدود] است. آن‌گاه که زمانشان به سر رسد، پس نه ساعتى [از آن‏] تأخیر کنند و نه پیشى گیرند».[22]

«و براى هر امّتى اجلى است؛ پس چون اجلشان فرا رسد، نه [می‌توانند] ساعتى آن‌را پس اندازند و نه پیش».[23]

در این آیات منظور از «اجل» همان مرگ حتمی است؛ یعنی وقتی انسان به عمر نهایی خود رسید همان مرگ حتمی و طبیعی او فرا می‌رسد و قابل تغییر و برگشت نیست. پس این آیات شامل مرگ‌های زودرس و نابهنگام نمی‌شود.[24]

بنابراین، آن دسته از آیاتی که در قرآن به تقدیم و تأخیر ناپذیری مرگ اشاره دارد، بر اجل مسمّی منطبق هستند.

 

پی‌نوشت‌ها:

[1]. طباطبائی، سید محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ج 17، ص 293، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ پنجم، 1417ق.

[2]. جوادی آملی، عبدالله، تفسیر تسنیم، ج 15، ص 685، قم، اسراء؛ ر. ک: «سرانجام روح بعد از مرگ»، سؤال 7803.

[3]. انبیاء، 35.

[4]. تفسیر تسنیم، ج 9، ص 425.

[5]. علامه حلی، کشف المراد فی شرح تجرید الاعتقاد، ص 339، قم، مؤسسة النشر الإسلامی‏، چاپ چهارم‏، 1413ق.

[6]. المیزان فی تفسیر القرآن، ج ‏7، ص‏ 8.

[7]. شیخ طوسی، محمد بن حسن، التبیان فی تفسیر القرآن، ج ‏3، ص 9، بیروت، دار احیاء التراث العربی، بی‌تا.

[8]. «او کسى است که شما را از گل آفرید؛ سپس مدتى مقرّر داشت [تا انسان تکامل یابد]؛ و اجل حتمى نزد اوست [و فقط او از آن آگاه است]. با این همه، شما [مشرکان در توحید و یگانگى و قدرت او،] تردید مى‏کنید»؛ انعام، 2. 

[9]. تفسیر تسنیم، ج 15، ص690.

[10]. ر. ک: طبرسی، طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج ‏4، ص‏423 ـ 424، تهران، ناصر خسرو، چاپ سوم، 1372ش؛ ‏زمخشری، محمود، الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل، ج ‏2، ص‏4، بیروت، دار الکتاب العربی، چاپ سوم، 1407ق؛  عیاشی، محمد بن مسعود، التفسیر، ج1، ص354 ـ 355، تهران، المطبعة العلمیة، چاپ اول، 1380ق.

[11]. مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج 5، ص 140، بیروت، مؤسسة الوفاء، 1404ق.

[12]. کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج ‏1، ص ‏147، تهران، دار الکتب الاسلامیة، چاپ دوم، 1362ش.

[13]. ر. ک: عروسى حویزى، عبد على بن جمعه،  تفسیر نور الثقلین، ذیل آیه 34 سوره اعراف، ج 2، ص 27، قم، اسماعیلیان‏، چاپ چهارم‏، 1415ق.

[14]. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج ‏18، ص210، و ج 5، ص150، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ اول، 1374ش؛ پژوهشکده تحقیقات اسلامی، فرهنگ شیعه، ص 67، قم، زمزم هدایت، چاپ دوم، 1386 ش.

[15]. رعد، 38 - 39.

[16]. تفسیر نور الثقلین ج 1، ص 704.

[17]. تفسیر تسنیم، ج 9، ص 424؛ ‌ر. ک: المیزان فی تفسیر القرآن، ج ‏7، ص ‏8 ـ 10.

[18]. تفسیر تسنیم، ج 9، ص 426.

[19]. نوح، 4.

[20]. ر. ک: بحار الانوار، ج 5، ص 140.

[21]. منافقون، 11.

[22]. یونس، 49.

[23]. اعراف، 34.

[24]. تفسیر نمونه، ج 5، ص 150.

Mashregh

چهار چیزی که زکات چهار چیز دیگر است

 امام جعفر صادق علیه‏‌السلام فرمودند:
نیکى، زکات نعمتها است. و وساطت کردن، زکات مقام و موقعیت.
و بیماری‌ها زکات بدنها. و گذشت، زکات پیروزى. و هر چیزى که زکاتش را بدهى، از خطر نابودى در امان است.

متن حدیث: 

عنه علیه‏‌السلام:
المَعروفُ زکاةُ النِّعَمِ، والشَّفاعةُ زکاةُ الجاهِ، والعِلَلُ زکاةُ الأبدانِ، و العَفوُ زَکاةُ الظَّفَرِ، و ما أدّیتَ زکاتَهُ فهُو مَأمونُ السَّلْبِ.

«بحار الأنوار، 78 / 268 / 182 - منتخب میزان الحکمة،24»

به اندک ساختن بهتر از دست نیاز به سوی مردم داشتن است

 امیرالمومنین امام علی علیه‌السلام: مرگ بهتر از تن به ذلت دادن و به اندک ساختن بهتر از دست نیاز به سوی مردم داشتن است.
اگر به انسان نشسته در جای خویش چیزی ندهند، با حرکت و تلاش نیز نخواهند نداد، روزگار دو روز است، روزی به سود تو، و روزی به زیان تو است، پس آنگاه که به سود تو است به خوش گذرانی و سرکشی رو نیاور، و انگاه که به زیان تو است شکیبا باش

متن حدیث:

اَلْمَنِیَّةُ وَ لاَ اَلدَّنِیَّةُ وَ اَلتَّقَلُّلُ وَ لاَ اَلتَّوَسُّلُ وَ مَنْ لَمْ یُعْطَ قَاعِداً لَمْ یُعْطَ قَائِماً وَ اَلدَّهْرُ یَوْمَانِ یَوْمٌ لَکَ وَ یَوْمٌ عَلَیْکَ فَإِذَا کَانَ لَکَ فَلاَ تَبْطَرْ وَ إِذَا کَانَ عَلَیْکَ فَاصْبِرْ

«نهج البلاغه، حکمت 396»

گره‌گشایی از مردم سعی صفا و مروه است

امام جعفر صادق علیه‌السلام فرمودند: کسى که در راه برطرف کردن نیاز برادر دینى خود قدم برمى دارد مثل کسى است که در بین صفا و مروه سعى مى‌کند.
 و کسى که نیاز او را بر طرف نماید مثل کسى است که در راه خدا در جنگ بدر و اُحُد به خون خود آغشته شده باشد.
و خداوند متعال هیچ امّتى را عذاب نمى‌کند مگر وقتى که در حق برادران نیازمند خود کوتاهى و سهل انگارى کنند.

متن حدیث: 

 قالَ الصّادِقُ علیه السلام: اَلْماشى فِى حاجَةِ اَخیهِ کَالسّاعى بَیْنَ الصَّفا وَالْمَرْوَةِ وَقاضىِ حاجَتَهُ کَالْمُتَشَحِّطِ بَدَمِهِ فِى سَبیلِ اللّهِ یَوْمَ بَدْرٍ وَاُحُدٍ وَما عَذَّبَ اللّهُ اُمَّةً اِلاّعِنْدَ اسْتِهانَتِهِمْ بِحُقُوقِ فُقَراءِ اِخْوانِهِمْ.

«تحف‌العقول، صفحه223»

After 85-year search, massless particle with promise for next-generation electronics discovered

An international team led by Princeton University scientists has discovered an elusive massless particle theorized 85 years ago. The particle could give rise to faster and more efficient electronics because of its unusual ability to behave as matter and antimatter inside a crystal, according to new research

Sediment Accumulation in Dry and Wet Periods

Original Caption Released with Image:

This series of images reconstructs the geology of the region around Mars' Mount Sharp, where NASA's Curiosity Mars rover landed and is now driving. The images, taken on Earth in Svalbard, Norway, have been altered for the illustration.

The mountain range serves as the rim of Gale Crater, the crater that surrounds Mount Sharp. In Mars' past, almost 4 billion years ago, water from snowmelt flowed down the mountain, creating an alluvial fan, delta and lake basin. The region oscillated between wet and dry periods, as illustrated here. A dry period is shown at left, during which rocks in the mountains weather away, creating sediment that is transported down the once-wet river system. The middle panel shows a wet period, where water is flowing. Sediments are transported, building up the fan, delta, and lake floor. In the subsequent dry period shown at right, the water is gone. The exposed fan and lake floor are now at higher elevations due to the transport of sediment during the previous wet period.

This infilling process by sediments, a phenomenon known to occur in topographic basins on Earth, provides a hypothesis for how the lower part of Gale Crater became filled up to a depth of hundreds of yards (meters) or even a kilometer (0.6 mile).

More information about Curiosity is online at http://www.nasa.gov/msl and http://mars.jpl.nasa.gov/msl/.

Image Credit:

NASA/JPL-Caltech

Image Addition Date:

2014-12-08